بحران اتلاف برق؛ چالشی فراتر از کمبود تولید

با وجود تأکید بر افزایش ظرفیت نیروگاهی، صنعت برق ایران همچنان با تلفات بالای انرژی در شبکه‌های انتقال و توزیع مواجه است. بیش از ۱۱ درصد برق تولیدی، پیش از رسیدن به مصرف‌کننده تلف می‌شود—رقمی معادل چندین نیروگاه بزرگ. فرسودگی تجهیزات، نبود سرمایه‌گذاری در هوشمندسازی شبکه و تعرفه‌های نامناسب، بحران را تشدید کرده‌اند. کارشناسان معتقدند که راه‌حل پایدار، تنها در افزایش تولید نیست، بلکه نیازمند مدیریت مصرف، اصلاح تعرفه‌ها و نوسازی شبکه‌های توزیع است.

به گزارش اقتصاد کده، بحران اتلاف برق در شبکه‌های انتقال و توزیع یکی از چالش‌های اساسی صنعت برق ایران است که به تنهایی با افزایش تولید حل نمی‌شود. طبق آمار، بیش از ۱۱ درصد برق تولیدی کشور قبل از رسیدن به مصرف‌کننده تلف می‌شود، در حالی که این رقم در برخی مناطق حتی به ۱۵ درصد می‌رسد. این اتلاف معادل ظرفیت چندین نیروگاه بزرگ است که به جای تأمین انرژی، منجر به افزایش هزینه و زیان می‌شود.

علل اصلی این مشکل شامل موارد زیر است:

فرسودگی تجهیزات توزیع مانند ترانس‌ها، کابل‌ها و تابلوهای برق که عمر بالای ۲۰ سال دارند.
عدم سرمایه‌گذاری در هوشمندسازی شبکه که امکان پایش لحظه‌ای و مدیریت بهینه مصرف را فراهم نمی‌کند.
تعرفه‌گذاری نامناسب که باعث می‌شود مشترکان پرمصرف بدون جریمه به مصرف بی‌رویه ادامه دهند.
عدم اجرای مؤثر برنامه‌های مدیریت مصرف (DSM) که تنها به عنوان طرح‌های کاغذی باقی مانده و تأثیری در کاهش مصرف نداشته‌اند.

کارشناسان معتقدند که حل این بحران نیازمند اجرای سیاست‌های هوشمندانه‌ای مانند اصلاح تعرفه‌های مصرف، ارتقای زیرساخت‌ها، به‌روزرسانی تجهیزات شبکه، و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است. بدون چنین تغییراتی، افزایش تولید برق به تنهایی راه‌حل پایداری برای جلوگیری از خاموشی‌ها نخواهد بود.